कानाची शोभा वाढवणाऱ्या 'या' पारंपरिक दागिन्यांबद्दल तुम्हाला माहिती आहे का?...



आजच्या धकाधकीच्या लाइफस्टाईलमध्ये खूप दागिने घालून वावरणे शक्य नाही. काही मोजकेच दागिने रोज आपण घालतो, त्यातील एक म्हणजे 'कानातले'. गळ्यामध्ये, हातामध्ये काही घातलं नाही तरी कानात ड्रेसवर मॅचिंग रंगाचं कानातले घालण्याची सवय बऱ्याच जणींना असते. यावरून तुम्हाला कानातील दागिन्यांचे महत्त्व कळलेच असेल. चला तर जाणून घेऊयात आपल्या पारंपरिक कर्णआभूषणांचे प्रकार...

 कुडी:

जास्त कलाकुसर नसलेला, पण सुंदर असा हा दागिना आहे. पेशव्यांच्या काळापासून कुडी हा प्रकार प्रसिद्ध झाला. त्या काळच्या स्त्रिया नऊवारी साड्या नेसत आणि त्यावर कुडी आवर्जून घालत रोजच्या वापरासाठी मोत्याच्या तर खास कार्यक्रमांसाठी सोन्याच्या कुड्या वापरल्या जात. म्हणून तर आज नऊवारी साडी नेसायची म्हटलं की पहिली आठवण येते ती कुड्यांची.


मध्यभागी एक आणि कडेने पाच,सहा मोती किंवा सोन्याचे मणी गुंफलेले असतात. कधी कधी मध्ये लाल किंवा हिरवा खडा आणि बाजूने मोती जडवून कुडी बनवली जाते. काही श्रीमंत घराण्यातील स्त्रिया तर हिऱ्याच्या कुड्यादेखील वापरतात.    

कान:

हा दागिना संपूर्ण कानाच्या आकाराचा असून पूर्ण कान झाकला जाईल अशा प्रकारे त्याची घडण असते. यामध्ये जास्त करून कोयरीचा आकार प्रसिद्ध आहे, कारण कोयरीचा आकार कानासारखा असतो. सध्या 'जय मल्हार', 'गणपती बाप्पा मोरया', 'स्वामिनी' इ. मालिकांमुळे हा दागिना लोकप्रिय होऊ लागला आहे.

बुगडी:

बुगडी ही पुरुषांच्या भिकबाळीप्रमाणे कानाच्या वरच्या पाळीवर घालतात. बुगडी हा पारंपरिक दागिना असून तो मोती किंवा सोन्यापासून बनवतात. पण आजकाल विविध खडे आणि मोती वापरून कपड्यांना मॅच होतील अशा  बुगड्या बनवल्या जातात. छापाच्या बुगड्यादेखील उपलब्ध असल्याने त्या कोणीही वापरू शकतं.



 झुबे:

हा कर्णभूषणाचा फार प्राचीन प्रकार आहे. झुब्यांची रचना एखाद्या घुमटाप्रमाणे असते. झुब्यांना झुमकेदेखील म्हणतात.


 सोने, चांदी, मोती यांपासून झुबे बनवले जातात. गुजरात, राजस्थानमध्ये पायघोळ घागऱ्यांवर झुबे घातले जातात. काही शास्त्रीय नृत्यप्रकारात देखील झुब्यांचा वापर केला जातो. 

वेल:

वेल म्हणजे मोती किंवा सोन्याचा सर होय. ही वेल कानातल्यात अडकवतात तर दुसरे टोक केसांमध्ये अडकवतात. काही वेळा वेल कानावरून घेऊन मागे कानातल्यात अडकवली जाते.


पारंपारीक मराठमोळ्या पोशाखावर वेल शोभून दिसते. एकपदरी वेलप्रमाणे चार पाच पदरी वेलही उपलब्ध आहेत. जड कानातलं ओघळू नये म्हणून देखील वेल वापरतात.   

       

Previous Post Next Post